Circulatieplannen veroorzaken her en der in Vlaanderen heel wat heisa. De insteek van de plannen is zowat overal hetzelfde: het doorgaand verkeer moet rond de stad op een rond- of ringweg, wijken worden via lussen gescheiden van mekaar en als resultaat moeten centra autoluwer worden om de leefbaarheid, bereikbaarheid, veiligheid en beleving te verbeteren. Zo ook in Sint-Niklaas. Wij pakten het ontwerp aan met een eigen en geleidelijke aanpak.
Participatie is hard werken
Participatie is hard werken schreef ik nog over Stationsomgeving-Noord (http://carlhanssens.be/?p=214). Als u geïnteresseerd bent hoe we proberen om een ‘iedereen-mee’ verhaal te schrijven, lees dan even mee.
De principes van circulatieplannen zijn vaak identiek vanuit een gemeenschappelijke problematiek: veel autoverkeer dat kriskras de stad rondrijdt, hoppend van bestemming tot bestemming of op zoek naar een parkeerplaats vormt een aanslag op verkeersleefbaarheid, -veiligheid en ook de gezondheid van de bewoners. Het creëert een onaangename sfeer maar vermindert ook de bereikbaarheid van het centrum. Het gekende gevolg is dat ook bezoekers het centrum links laten liggen en inruilen voor een trip naar het winkelcentrum aan de rand van de stad.
Schets principes circulatieplan uit mobiliteitsplan Sint-Niklaas (april 2015)
Geleidelijke opbouw: anders aanpakken
Vaak worden complexe plannen in een ruk gepresenteerd aan de ‘bevolking’. In hoorzittingen, infomarkten etc. krijgen mensen wel de informatie die ze willen, maar worden ze eigenlijk gedwongen ‘tegen’ te zijn, ook al zijn ze 99% van het plan welgezind. Maar net die ene maatregel zien ze niet zitten. Als ze dit durven uiten, worden ze in de hoek weggezet als ‘zure burger’.
Komen met een kant-en-klaar-plan leek dus géén goed idee. Het heeft het voordeel van de duidelijkheid en een tijdsverloop kan op voorhand wel afgesproken worden, maar het werkt ontmoedigend voor de burger die betrokken wil worden in het proces, die niet noodzakelijk wil tegen zijn, maar soms alleen maar KAN tegen zijn.
Een lang maar grondig traject
In het participatietraject voorafgaand aan het mobiliteitsplan (september tot december 2014) legde ik 27 keer uit wat de principes van zo’n circulatieplan dan wel moesten zijn: doorgaand verkeer op de R42, N41 en N70, de historische invalswegen vormen de hoofdstructuren waarlangs verkeer in en uit de 7 wijken van de binnenstad geraakt en een stop van het Noord-Zuid verkeer op de Grote Markt. Waarom: verhogen leefbaarheid en vooral bereikbaarheid van de binnenstad(!). Volop kritische vragen en bedenkingen maar de doelstellingen werden algemeen aanvaard. Een schets moest de principes aanschouwelijk maken.
Luchtkwaliteitsmetingen wijzen op ernstige problemen door verkeer.
Wat ook duidelijk was: dit circulatieplan moest in zijn geheel bekeken worden: er zullen randvoorwaarden opgelegd worden. Doorstroming op de ringweg moest mogelijk zijn, Kruispunt Driekoningen – vandaag volop heraangelegd – moest klaar zijn én werken. We zouden een breed participatietraject lopen rond het circulatieplan zelf.
Volgende stap: sleutelmaatregelen
Een circulatieplan doe je niet enkel voor de circulatie. Je probeert ook een antwoord te geven op andere verzuchtingen: parkeren, ruimte voor de voetganger en de fietser een leefbare omgeving. Daarom stelden we 25 circulatiemaatregelen voor die ook een meerwaarde voor de buurt kunnen betekenen (april – juni 2016). Per wijk praatten in totaal 600 (!!!) bewoners over deze maatregelen en de gevolgen. Zij konden daarbij ook hun andere suggesties meegeven (gevaarlijke toestanden, nood aan fietsenstallingen, snelheidsregimes …). Zij deden dat in groepen van maximum 25 personen. Best een logistieke uitdaging als er 120 mensen komen opdagen op zo’n wijk inspraakavond.
Voorgestelde maatregelen worden aanschouwelijk in beeld gebracht
Deze opmerkingen werden gerangschikt per opmerking. Daarnaast kregen we nog heel wat suggesties en vragen per mail, loket, telefoon en brief: in totaal 500! Het leeft in Sint-Niklaas!
Onderbouwen
Het bouwen van ons ‘wensscenario’ duurde dan ook meer dan een jaar. Om te komen tot dit wensscenario is er ook veel veldwerk gebeurd: metingen van luchtkwaliteit, verkeersintensiteiten en doorrekenen van maatregelen op straatniveau. De plannen werden ook doorgesproken met essentiële partners: De Lijn, AWV, taximaatschappijen, scholen, hulpdiensten, het ziekenhuis en de provincie. Voor de bijsturing en monitoring van het plan bestellen we een verkeersmodel. We moeten immers kunnen bewijzen dat het voorgestelde scenario kàn werken.
Communiceren, communiceren en communiceren
We lanceren nu het resultaat van ons werk met een makkelijk te lezen aparte website : www.sint-niklaas.be/wijkcirculatie .
In het najaar gaan we ook terug de boer op om uit te leggen wat we met de input hebben gedaan (en dat zal soms ook betekenen dat we suggesties niet volgen). Bewoners kunnen reageren via een webformulier of op papier op de infomarkten en daarna.
Opvallende campagne om alle weggebruikers te wijzen op de aankomende veranderingen
Op leuke manier proberen we op het niveau van de straat de veranderingen aan te kondigen en te duiden onder de noemer: ‘Veilig, vlot en vrolijk verkeer!’Via een aparte website kunnen burgers op het gemak de maatregelen doornemen en zelf beoordelen. Via een webformulier kunnen ze feed-back geven.
Tezamen met de burgers en goed bestudeerde en berekende maatregelen, geloof ik echt dat we van het circulatieplan een succes kunnen maken.
In de pers
