In oktober stelde de gemeenteraad de nieuwe straatnamen voor de Filteint-site voorlopig vast (gebied tussen PLezantstraat, Landbouwersstraat en Wegvoeringsstraat). Alvast een aanleiding om het belang van straatnaamgeving even toe te lichten.
Straatnamen worden vastgesteld door de gemeenteraad. Alvorens het zover is, is er al een heel parcours doorlopen:
1) Eerst stelt de gemeenteraad een nieuwe wegentracé vast.
2) Daarna buigt een straatnamencommissie zich over welke naam toepasselijk is voor de straat. De straatnamencommissie is samengesteld door de leden van de gemeenteraadscommissie van de schepen van Patrimonium (ikzelf dus) en vertegenwoordigers uit de brede culturele en erfgoedsector. Zij stellen nieuwe straatnamen voor in consensus.
3) Dit voorstel wordt door het college van burgemeester en schepenen voorgelegd aan de gemeenteraad.
4) De gemeenteraad stelt de namen eerst voorlopig vast, waarna er een openbaar onderzoek start.
5) Na het evalueren van de bezwaren, stelt de gemeenteraad de straatnamen definitief vast (of keurt ze af en dan begint het hele proces opnieuw).
Straatnaamgeving is aan strikte reglementering gehouden (Decreet van 28 januari 1977 tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen). Zo mogen straten niet vernoemd worden naar nog levende personen, mogen ze ook geen verwarring stichten en dient bij voorkeur geput te worden uit gegevens van de plaatselijke geschiedenis, het kunst- en cultuurleven, de toponymie en de volkskunde. Vandaar het belang van straatnaamgeving: het is een manier om een stuk erfgoed te bewaren.
De Filteintsite, gezien vanop de Plezantstraat. De schouw zal bewaard worden als een getuige van de geschiedenis van de site.
Voor de Filteint-site tussen Plezantstraat, Landbouwerstraat en Wegvoeringsstraat is er heel wat discussie geweest over een passende naam. Logisch was geweest dat naamgeving verwees naar de vroegere activiteiten van Filteint, een – zoals de naam al aangeeft – textielververij. Tegelijk echter werd ook de textielsite tussen de Antwerpsesteenweg, Lamstraat en Lindenstraat benoemd (De ‘Weverij’). Daar werd, naar de activiteiten ginds, geopteerd voor de Ververijstraat, Weverijstraat en Spinnerijstraat. Ververijstraat of enige variant was dus uitgesloten.
In de Filteintsite moesten er 4 straten benoemd worden. We kozen voor de Filteintstraat voor de straat waar de in-en uitgang van de fabriek was (Landbouwerstraat). Een referentie naar de fabriek die er stond en waarvan een watertank en fabrieksschouw bewaard blijven als getuigen van de geschiedenis van de site.
Voor de andere straten werd dan gekeken naar de omgeving. Daar werden straten genoemd naar oorlogsslachtoffers (Mathilde Vandermeulenstraat en Leon Vermeirestraat). In het kader van de herdenking van de eerste wereldoorlog (100 jaar geleden) en de bevrijding na de tweede wereldoorlog (70 jaar geleden), werd gezocht naar een logische link met de oorlogen. Leon Vermeire en Mathilde Vandermeulen waren immers verzetsstrijders uit de eerste wereldoorlog. Het leek logisch de link te leggen naar de eerste wereldoorlog en daar te kiezen voor het jongste slachtoffer van de eerste wereldoorlog: Augustus De Bonte (zie beneden).
De site gezien va de Landbouwersstraat vanop de toekomstige Filteintstraat.
Voor de straat aan de kant van de Wegvoeringsstraat werd gekozen voor de Willy Stevensstraat. Willy Stevens zat in het verzet in de tweede wereldoorlog, werd afgevoerd naar een concentratiekamp in Duitsland en stierf daar. Zijn thuis was in de Wegvoeringsstraat dichtbij waar de nieuwe straat begint. Een symbolische keuze in de jaren dat we 100 jaar eerste en 70 jaar tweede wereldoorlog herdenken.
Voor de geïnteresseerden wat meer info over de nieuwe straatnamen.
Filteintstraat:
De nv Filature et Teinturerie de Saint Nicolas-Waes, kortweg Filteint genoemd, is op 28 oktober 1922 opgericht bij akte verleden voor notaris Van de Perre te Temse. Het bedrijf, gevestigd op bovenvermelde locatie, spitst zich van meet af aan toe op het spinnen en twijnen van wol, katoen en andere textiele stoffen, en op het verven van draden en weefsels. In haar bloeiperiode heeft de fabriek nog 400 arbeiders tewerkgesteld. Tijdens het laatste kwart van de twintigste eeuw gaan de productie en verkoop gevoelig achteruit. Het aantal werknemers daalt continu: van ca. 260 in de jaren 1980 tot ca. 150 omstreeks 1995. In 2004 is de onderneming ontdubbeld in nv Filteint en nv Filteint Invest. On- danks het afstoten van de niet meer rendabele spinnerij-afdeling en het invoeren van tijdelijke werkloosheid, ziet de directie zich genoodzaakt om de boeken neer te leggen. De rechtbank van koophandel te Sint-Niklaas spreekt op 18 april 2009 het faillissement uit. De nog overgebleven werknemers, in totaal ca. 55 personen, verliezen hun job.
Willy Stevensstraat:
Willy Pierre Stevens (°Sint-Gillis-Brussel, 9 januari 1926 – †Schandelah, 15 februari 1945), ongehuwde zoon van zetelgarneerder en handelaar Herman Charles Stevens en stenotypiste Irena Ludovica Verwee uit de Wegvoeringsstraat 52b te Sint-Niklaas, is op 19 juli 1944 gearresteerd door de Geheime Feldpolizei. Hij is een patriottisch bewogen student, die tijdens de Tweede Wereldoorlog lid wordt van het clandestiene Geheim Leger en diverse risicovolle opdrachten uitvoert als verbindingsagent van deze goed gestructureerde verzetsorganisatie. Willy Stevens wordt gedeporteerd naar het concentratiekamp van Schandelah te Neuengamme (nabij Hamburg, Noord-Duitsland), waar hij overlijdt in de nadagen van het naziregime.
Bij bevel van het Ministerie van Wederopbouw van 16 augustus 1947 wordt zijn overlijdensakte in rode inkt toegevoegd aan het register van 1925, onderaan de akte 99. Door een rechterlijke beslis- sing de dato 28 september 1949 van de Tweede Kamer van de rechtbank te Gent wordt hem postuum het statuut van politiek gevangene toegekend. Op 14 februari 1959 worden zijn stoffelijke resten, sa- men met die van zijn lotgenoten Karel Amadeus Cornu (°Belsele, 12 februari 1920 – †kamp Versen nabij Duits-Nederlandse grens, 19 november 1944) en Leo De Blieck (°Sint-Pauwels, 17 augustus 1907 – †kamp Versen, 26 november 1944), herbegraven op het Erepark van de stedelijke begraafplaats Tereken, tussen de zones N en O. Op Stevens’ rouwprentje staat vermeld dat hij is ‘bezweken door nazibeulenwerk en uitputting in concentratiekamp’.
August De Bontestraat:
In het raam van de herdenking van 100 jaar Groote Oorlog is gezocht naar een relevante straatnaam in de Filteintsite, die inhoudelijk aansluit bij de naburige Mathilde Vandermeulenstraat en Joseph Lonckestraat. Op grond van de door het Stadsarchief gepubliceerde lijst van de Sint-Niklase slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog (Martin Bertram, Piet Van Bouchaute, Patty De Meester, bijlage tijdschrift Archivaria, jaargang 4, nr. 11, juni 2002) zijn vier potentiele namen gesuggereerd. Die staan symbool voor de bijna driehonderd inwoners van Sint-Niklaas en deelgemeenten die vaak op anonieme wijze hun leven hebben geofferd in de strijd tegen de Duitse militaire troepen en de Duitse bezettende macht.
