In de afgelopen weken is er heel wat te doen geweest over de groene lobben. De groene lobben zijn een concept ontleend aan het zogenaamde lobbenstadmodel. In 2014 keurde de gemeenteraad het lobbenstadmodel goed als toetsingskader voor de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van onze (kern)stad. Er wordt (bewust) ook heel wat mist gespuid over de gevolgen en implicaties van dit kader. Het lobbenstadmodel in 5 vragen en antwoorden.

1. Wat is de bedoeling?

Op de luchtfoto is duidelijk de concentrische groei van de stad te zien. Een cirkel die steeds groter wordt.

In het verleden is onze stad concentrisch verder uitgebouwd: als het ware een cirkel die steeds groter wordt. Hierdoor komt de kern steeds verder te liggen van (open ) groen met alle gevolgen van dien: slechte luchtkwaliteit, moeilijkheden om hemelwater op te vangen en een stad die teveel warmte vasthoudt en niet kan ventileren.

Met een lobbenstad wordt de stad uitgebouwd rond sterke assen (compacte stadslobben) met tussen die stadslobben een netwerk van groene zones die de natuur tot in het hart van de stad brengen. De groene lobben zijn aantrekkelijk om recreatieve functies en voet- en fietspaden in onder te brengen. Het zijn de groene lobben die voor verkoeling en ventilatie zorgen en ook het overtollige hemelwater opvangen.

In de lobbenstad zijn de stedelijke lobben niet groter dan 2500m op 600m. Zo ben je op maximum een kwartier fietsen in het stadscentrum en ligt het groen op loopafstand. Tevens zijn netten van stadsverwarming, openbaar vervoer, riolering, … gemakkelijker en goedkoper aan te leggen aangezien ze gebundeld kunnen worden.

Grafische voorstelling bebouwde ruimte in de stad, waar open ruimte steeds verder van het centrum komt te liggen.

2. Dit gaat dus om het bewaren van groen in onze stad?

Dat klopt maar gedeeltelijk. Het lobbenstadmodel is een ruimtelijk ontwikkelingsmodel met horizon in 2040-50 en gaat over alle aspecten van ruimtelijk beleid. Het bewaren van groen in groene lobben heeft immers een keerzijde. Als we zeggen waar er groen moet komen/blijven, moeten we ook duidelijk zijn waar nieuwe bebouwing/bewoning moet komen.

Alle modellen wijzen er immers op dat de bevolking in Vlaanderen zal blijven groeien. De Vlaamse overheid heeft de centrumsteden ook aangeduid als de plaats waar die extra bevolking opgevangen moet worden. De afgelopen jaren kwamen er jaarlijks bijna 1000 inwoners per jaar bij in onze stad.

In het lobbenstadmodel wordt ruimte om te wonen gezocht langs de invalswegen van de stad. Logisch: deze wegen zijn vaak goed uitgerust, vormen een rechte lijn naar het stadscentrum (ideaal voor openbaar vervoer) en zijn de dragers van winkelfuncties, diensten en de belangrijkste nutsleidingen.

3. Waar liggen dan welke lobben volgens dit model?

Onderzoek in 2013-14 wees uit dat er wel degelijk kansen zijn in onze stad om dit model toe te passen. De stadslobben worden gebouwd rond de historische invalswegen met veel groen daartussen. De tekeningen maken duidelijk waar die kansen liggen.

Kansen om groene lobben te realiseren met verbindingen voor traag verkeer tussen de lobben.

Stadslobben worden gebouwd langs historische invalswegen.

4. Is dit afdwingbaar? Hoe realistisch is dit?

Het lobbenstadmodel is enkel een toetsingskader om te bepalen of ontwikkelingen gewenst zijn of niet. Maar zowel de verdichting van wonen als het bewaren van groen is niet afdwingbaar door de goedkeuring van de gemeenteraad in 2014. Dat kan enkel met Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (RUPs). RUPs bepalen waar wat mag komen. Ze bepalen voor bebouwing hoe hoog, diep, hoeveel groen etc. er mag komen.

Een aantal woonuitbreidingsgebieden bevindt zich nu in een getekende groene lob en verdichting mag niet overal waar het misschien wenselijk is.

structuurschets: groene lobben en woonlobben op een tekening.

5. Word ik nu onteigend? Wat staat er concreet te gebeuren?

De stad is niet van plan te onteigenen. Bewoners worden ook niet gedwongen wat dan ook te doen.

De stadslobben vragen om verdichting verder weg van de kern, maar dit is niet zo eenvoudig. De manier waarop er verdicht moet worden bv is open voor discussie.

Ikzelf prefereer een dwarse verdichting op de invalswegen waarbij de oriëntatie van de bewoning gedraaid wordt (voordeur niet naar de straat maar opzij) waardoor er maar één -weliswaar potentieel heel diepe – bouwlijn is. Op die manier houden de huidige eigenaars de touwtjes in handen. Verkopen die niet of blijven ze wonen waar ze nu wonen gebeurt er ook niets. Dat is niet erg, integendeel. Vergeet niet dat dit een model met horizon 2040-50 is.

Het vrijwaren van groen daarentegen moet wel gebeuren, alvorens er bouwaanvragen gelanceerd worden in de potentiële ‘groene lob’.